De tragische dood van een 10-jarige Maassluizer

MAASSLUIS – woensdag 13 september 1944, een mooie herfstmiddag die zo verdrietig zou eindigen. Die middag was de antiduikbootversperring (Maassperre), ten hoogte van Dirkzwager in het Scheur, het doelwit van de Second Tactical Air Force van de RAF en de USAAF. Deze was samengesteld uit onderdelen van Bomber Command en Fighter Command en bestond uit jachtvliegtuigen, jachtbommenwerpers, lichte bommenwerpers en middelzware bommenwerpers.

Duikbootversperring ‘Maassperre’ in gesloten toestand

In het voorjaar van 1943 was deze duikbootversperring gekomen en bestond uit twee voor anker liggende rijnaken in het midden van de rivier. Vanaf deze rijnaken hingen naar beide oevers, aan op torpedo lijkende drijvers, zware stalen netten die met betonblokken rechtstandig gehouden werden. ’s Avonds werd het middenstuk tussen de rijnaken gesloten met een verplaatsbaar net. Ook bij Hoek van Holland was zo’n versperring aanwezig.

Op zaterdag 9 september, was door Spitfires en Typhoons van de Second Tactical Air Force ook al een aanval gedaan op de Maassperre en daarbij was een Duitse onderofficier om het leven gekomen. Vier dagen later op 13 september was er dus wederom een aanval op de Maassperre.

Een getuige verteld over de aanval:

In een razend tempo vallen ze met brullende motoren aan. Steeds weer herhaalt zich het geknetter van de mitrailleurs. Links en rechts van de schepen zie ik reusachtige waterzuilen. Dan een slag, één grote vuurzee en dan niets dan rook. Door de verrekijker heb ik alles kunnen volgen. De rook trekt op, een versperringsschip ligt als het ware nog even na te sidderen. Dan breekt het langzaam doormidden en komen de voor- en achtersteven traag omhoog. De twee restanten van het wrak steken boven de golven uit. In de verte verdwijnt het vliegtuiggebrom.“

Door de Britse jachtbommenwerpers werd één van de rijnaken tot zinken gebracht en beveiligingsvaartuig HH 06 kreeg een treffer in de machinekamer en net als op de 9e sneuvelde een Duitse onderofficier.

Luchtfoto waarop de Maassperre goed te zien is, met in de cirkels de Rijnaken

Tijdens het luchtalarm waren de meeste Maassluizers binnengebleven, maar zodra het sein veilig klonk, gingen velen nieuwsgierige Maassluizers kijken naar wat er nu eigenlijk allemaal gebeurd was op het Scheur. Maar ook dat kijken was niet zonder gevaar, want er mochten in die periode op straat niet meer dan vijf mensen bij elkaar staan. Gebeurde dat wel dan zou er op dit soort ‘samenscholingen’ geschoten kunnen worden.

Op de hoek van de Burgemeester Van der Lelykade, bij het Veerhuis, stond een grote ronde bank. Daarop zaten een stel jonge kinderen te kijken naar de reddingswerkzaamheden van de Duitsers bij de gezonken rijnaak. Maar de drukte op de rivier trok ook de aandacht van enkele volwassen Maassluizers. Normaal was er rond die tijd weinig te zien op het Veerhoofd, behalve het uitvaren en binnenkomen van wat Duitse mijnenvegers. Maar op die woensdag was er dus wel wezenlijk wat te zien op de rivier en was het heel begrijpelijk dat de mensen op het Veerhoofd niet echt rouwig waren over hetgeen zich op het Scheur had afgespeeld.

Op het Schanshoofd aan de overzijde van de Buitenhaven, stonden Duitse soldaten, die onder andere gehuisvest waren in het pand van het Loodswezen en van Smit & Co. Blijkbaar behoorlijk gepikeerd schreeuwde één van die Duitsers iets naar de toeschouwers op het Veerhoofd en begon meteen daarna te schieten. Een Duitse kogel trof de 10-jarige Jan Lingbeek in de buik. Omstanders droegen hem het Veerhuis binnen en Dokter de Wilde werd er bijgehaald. Deze verleende eerste hulp, waarna hij werd overgebracht naar het Hofsingel Ziekenhuis in Vlaardingen. Hoe triest de volgende morgen overleed de 10-jarige Jan Lingbeek aan zijn verwondingen.

 

Geraadpleegde bronnen:
  • Dhr. John Prooi – Rozenburg in Oorlogstijd – Mobilisatie, bezetting en bevrijding 1939-1945  (Rijpsma Drukkers Rozenburg 2000)
  • Jac. J. Baart en Lennart van Oudheusden – Target Rotterdam (Amsterdam 2018)
  • Cees van der Lely – MC “De Schakel” van 16 september 1994

Gepubliceerd op:

zondag 17 februari 2013