De eerste Maassluise oorlogsslachtoffers
– mei 1940

Op 10 mei 1940 viel Duitsland Nederland binnen. Tegelijkertijd werden ook België en Luxemburg aangevallen als onderdeel van het Duitse offensief ‘Fall Gelb’. Al snel bleek het Nederlandse leger niet opgewassen tegen de overmacht. Hoewel een Duitse aanval op Den Haag werd afgeslagen, leidde het zware bombardement op Rotterdam op 14 mei – en de dreiging van bombardementen op andere steden – uiteindelijk tot de capitulatie in de nacht van 15 mei 1940.

In de eerste Meidagen van de oorlog vielen ook de eerste slachtoffers uit Maassluis.

10 mei 1940 – De dood van sergeant Petrus Smeele
Petrus Johannes Godefriedus Smeele, geboren op 17 augustus 1916 in Breda, woonde al enige jaren aan de Zuidvliet 52 in Maassluis. In het najaar van 1939 werd hij gemobiliseerd als sergeant bij het Regiment Jagers, gelegerd bij hulpvliegveld Ockenburg in Den Haag.

Op 10 mei 1940, tijdens de Duitse luchtlanding, werd hij geraakt door een kogel toen hij probeerde een afscheidingsdraad op het landgoed Ockenburgh door te knippen. Hij overleed kort daarna in de Oranjekliniek aan de Scheveningseweg, zonder nog bij bewustzijn te zijn gekomen. Petrus werd 23 jaar oud en ligt sinds 16 mei 1940 begraven op het militair erehof van de Algemene Begraafplaats aan de Kerkhoflaan in Den Haag.

Militair Erehof Den Haag

11 mei 1940 – De ramp met Loodsboot 19
Slechts één dag na het begin van de Duitse aanval vond op het Scheur een tragisch ongeval plaats. Loodsboot 19, die een lading goud van De Nederlandsche Bank vervoerde, voer rond half zes in de vroege ochtend op een magnetische mijn in de Nieuwe Maas, ter hoogte van de overgang naar het Scheur bij Vlaardingen. De mijnen waren in de late avond van vrijdag 10 mei afgeworpen door een Duits vliegtuig dat meerdere malen laag over de rivier had gevlogen.

De explosie was verwoestend: het schip werd zwaar beschadigd en zonk vrijwel onmiddellijk. Van de 22 opvarenden kwamen er 16 om het leven. Negen van hen waren afkomstig uit Maassluis. Hun namen:

  • Maarten de Voogd – Geboren op 26 mei 1903 in Hellevoetsluis
  • Johannes van Dok – Geboren op 23 december 1887 in Den Helder
  • Jacob Drijver – Geboren op 1 november 1908 in Amsterdam
  • Johnnie Harinck – Geboren op 18 mei 1915 in Vlissingen
  • Cornelis van der Horst – Geboren op 4 februari 1906 in Alblasserdam
  • Johannes Koree – Geboren op 5 januari 1889 in Westdongeradeel
  • Jacob Willem Pols – Geboren op 25 juni 1892 in Maassluis
  • Sjoerd Antonius Franciscus Rolsma – Geboren op 29 september 1884 in Franeker
  • Pieter van der Struijs – Geboren op 15 oktober 1894 in Vlaardingen

 

Oorlogsgraven Algemene Begraafplaats Maassluis

11 mei 1940 – Bastiaan Zwartendijk sneuvelt aan de IJssel
Bastiaan Cornelis Zwartendijk, geboren op 31 oktober 1920 in Maassluis, diende als soldaat bij de 1e compagnie van het 3e bataljon, 35e Regiment Infanterie. Dit bataljon verdedigde het zuidelijk deel van de IJssellinie tussen Arnhem en Doesburg.

Tijdens zware gevechten in de omgeving van Westervoort – een strategisch punt vanwege de IJsselbrug – sneuvelde Bastiaan op 11 mei 1940. Een schot dat eerst zijn kapitein in de arm trof, verwondde hem dodelijk. Hij was een van veertien Nederlandse militairen die daar tijdens de strijd om het leven kwamen. Bastiaan werd eerst begraven in een tijdelijk veldgraf en op 22 augustus 1941 herbegraven op Begraafplaats en Gedenkpark Heiderust in Rheden.

Monument 1940 – 1945 in Westervoort

12 mei 1940 – Slachtoffers op de Lloydkade in Rotterdam
Twee militairen deel uit van het Vrijwillig Landstormkorps Vaartuigendienst (VLSKVD), belast met maritieme taken zoals evacuaties en coördinatie en beiden verbonden aan het detachement op de Lloydkade in Rotterdam, kwamen op 12 mei 1940 om het leven. Waarschijnlijk als gevolg van een bominslag.

  • Simon Muijs, geboren op 9 november 1913 in Maassluis
  • Arie van Berkel, geboren op 17 mei 1904 in Vlaardingen

 

In herinnering
Deze mannen – allen afkomstig uit Maassluis, sommigen er geboren, anderen er al jaren woonachtig – gaven in de eerste dagen van de oorlog hun leven. Een aantal vonden hun laatste rustplaats op de Algemene Begraafplaats in Maassluis, waar zij een officieel oorlogsgraf hebben. Alle namen zijn daarnaast blijvend zichtbaar op de namenwand van het Tweede Wereldoorlog-monument aan het Julianaplantsoen. Zo blijven zij in onze stad in ere herdacht – met naam, met verhaal, en met betekenis.

Gepubliceerd op:

zondag 1 juni 2025