Zeesleper Roode Zee in het Kanaal getorpedeerd door Duitse Schnellboot

Maandag 24 april 1944 de Maassluise zeesleper ‘Roode Zee’ van L. Smit & Zn onder kapitein Jacob Klinge wordt in het Kanaal getorpedeerd werd door een Duitse Schnellboot.

De motorsleepboot ‘Roode Zee’ werd gebouwd in 1938 bij L. Smit & Zoon’s Scheeps- & Werktuigbouw N.V. in Kinderdijk, was 48 meter lang en 8.10 meter breed en had een motorvermogen van 1250 PK.

Motorsleepboot ‘Roode Zee’ (Foto: R.van de Ree)

Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog bevond de ‘Roode Zee’ zich met nog 10 andere Nederlandse zeeslepers ‘Amsterdam’, ‘Donau’, ‘Ebro’, ‘Goliath’, ‘Hudson’, ‘Schelde’, ‘Seine’, ‘Thames’ en ‘Zwarte Zee’ in Engeland en werd als W 162 bij de Rescue Tug Section geplaatst. Ook de ‘Noordzee’ was voornemens om naar Engeland te vluchten, maar liep op 14 mei 1940 nabij Zoutelande op een mijn. De ‘Lauwerzee’, had op 17 mei 1940 nog wel kans gezien om vanuit Vlissingen naar Engeland te vluchten. Helaas liep deze op 3 oktober 1940 in het Kanaal, in de buurt van Falmouth, op een mijn.

In eerste instantie werd de ‘Roode Zee’ door de Engelsen op time-charterbasis gehuurd en naar Bermuda gezonden, gedurende de oorlog was dit een belangrijk steunpunt in de scheepvaartroutes tussen de VS en het Caribisch gebied. De ‘Roode Zee’ deed dienst voor de plaatselijke scheepswerf en werkte op afroep om elders sleep- en bergingswerk te verrichten, met name tijdens het grote U-bootoffensief in Midden-Amerikaanse wateren, met Trinidad als standplaats.

In januari 1943 verzocht kapitein Klinge om het operatiegebied van de ‘Roode Zee’ te verplaatsen van het relatief rustige Midden-Amerika naar West-Europa. Met name omdat de bemanning graag actief wilde deelnemen aan de bevrijding van Europa en Nederland. De ‘Roode Zee’ kwam onder bevel van het Britse Ministry of War Transport, samen met de ‘Thames’ sleepte het vervolgens een droogdok van Brazilië naar Dakar en voer vanaf daar via Gibraltar naar Engeland.

Op 21 april 1944 ontving kapitein Jacob Klinge het bevel om met de ‘Roode Zee’ als marinesleepboot van de Royal Navy naar het Engelse Dungeness te komen, om vanuit hier mee te helpen aan Operatie Neptune. Operatie Neptune was de geallieerde maritieme voorbereiding op Operatie Overlord, beter bekend als D-Day, de invasie op de Normandische stranden op 6 juni 1944. De opdracht was om betonnen ‘Phoenix’-caissons voor de komende invasie op te halen en deze naar Portsmouth te slepen. Op een later moment zouden deze caissons dan naar de Normandische kust gebracht worden om de twee kunstmatige Mulberry havens aan te leggen. Mulberry A in de Amerikaanse sector bij Saint-Laurent-sur-Mer (Omaha Beach) en Mulberry B in de Britse sector bij Arromanches (Gold Beach).

Nog steeds de locatie van de gezonken ‘Roode Zee’

In de nacht van 23 op 24 april 1944 had de ‘Roode Zee’ zich met haar sleep aangesloten bij het kustkonvooi CW.264 dat in westelijke richting door het Kanaal zou varen richting Portsmouth. Tijdens de overtocht werd het konvooi aangevallen door het 5. Flottile Schnellboote bestaande uit de S 100, S 136, S 138, S 140, S 142 en de S 143 die vanuit het Franse Cherbourg opereerde. De Schnellboote hadden twee torpedo’s in de buizen en nog eens twee op het dek om te herladen. Na de aanval van de flottielje, waarbij in het totaal 7 torpedo’s werden afgeschoten, dacht men in het konvooi in eerste instantie geen schade opgelopen te hebben. Helaas, men had te vroeg gejuicht, want om 04.45 uur klonk geheel onverwacht een enorme explosie. De ‘Roode Zee’ was toch getroffen door een torpedo van de S 100, de ‘Borkenhagen’. Na een flinke steekvlam vanuit de bunkerruimte explodeert de sleepboot met een enorme klap en zinkt binnen een minuut.

Alle 15 bemanningsleden, waarvan 4 uit Maassluis, van de ‘Roode Zee’ kwamen bij deze ramp om het leven.

Adrianus Marinus van den Boom – Matroos
Geboren op 14 maart 1910 te Bergen op Zoom

Daniël Bouman – Matroos
Geboren op 2 januari 1922 te Maassluis

Jacobus de Reus – Matroos
Geboren op 2 april 1906 te Maassluis

Simon Oosterberg – Matroos
Geboren op 26 september 1922 te Vlaardingen

Jochgem Rietdijk – Kok
Geboren op 7 december 1890 te Rozenburg

Johannes Martinus Steentjes – Assistent olieman
Geboren op 19 juni 1923 te Loosduinen

Dirk Hofland – Olieman
Geboren op 16 december 1897 te Den Haag

Jan Hendrik de Rooij – Olieman
Geboren op 9 augustus 1906 te Capelle

Dirk Bos – Stoker
Geboren op 26 juni 1903 te Emden

Marinus Teun Weijnman – 3e machinist
Geboren op 11 juli 1920 te Zwartewaal

Margarinus Broek – 2e machinist
Geboren op 22 januari 1912 te Vlaardingen

Pieter van Wijk – 1e Machinist
Geboren op 25 februari 1888 te Wonseradeel

Laurens ten Seldam – Marconist
Geboren op 3 november 1910 te Amsterdam

Klaas Strijbos – Stuurman
Geboren op 26 mei 1904 te Maassluis

Jacob Klinge – Kapitein
Geboren op 30 mei 1886 te Maassluis

Op zondag 4 juni 1944 werden tijdens een kerkdienst in de Seamen’s Mission te Mill Dam (South Shields) door veldprediker ds. H. Kight, de slachtoffers herdacht.

Op 3 mei 1946 is in de hal van het kantoor van L. Smit & Co Internationale sleepdienst een gedenksteen onthuld ter nagedachtenis aan alle collega’s die hun leven verloren tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dus ook de 16-koppige bemanning van de ‘Roode Zee’.

Met dank aan:
  • Dhr. Rinus van de Ree † – Maassluis
Geraadpleegde bronnen:
  • Jac. J. Baart – Schnellboote, operaties vanuit Holland, Vlaanderen en Frankrijk 1940-1945 (Lanasta, Emmen 2006)
  • S. Blom – Maassluis tijdens de oorlogsjaren en na de bevrijding (Interbook International 1972)
  • De website van de Oorlogsgravenstichting

Gepubliceerd op:

zaterdag 26 november 2022